logo
WARTO WIEDZIEĆ

Zdrowy kręgosłup – jak zachować przy siedzącym trybie życia?

Zdrowy kręgosłup kontra siedzący tryb życia to niestety wyjątkowo nierówne starcie, w którym rusztowanie naszego organizmu już od początku jest na przegranej pozycji. Czy można zadbać o prawidłową kondycję pleców nie rezygnując z ciągłego przebywania na krześle, fotelu lub kanapie? Sprawdź, jak zadbać o zdrowie kręgosłupa, a przy tym łagodzić dokuczliwy ból pleców.

Zdrowy kręgosłup

Chociaż kręgosłup to jeden z kluczowych elementów ludzkiego organizmu, to w dzisiejszych czasach mało kto o tym pamięta. A warto wiedzieć, że odpowiada on nie tylko za utrzymywanie naszego ciała w pionie, czy umożliwia podnoszenie głowy.

Owszem, to przede wszystkim narząd podporowy, ale również narząd ruchu. Składa się z nałożonych na siebie kręgów (osobnych kości), pomiędzy którymi znajdują się elastyczne dyski. Te ostatnie pełnią funkcję amortyzatorów, dzięki którym kręgi nie ocierają się o siebie, a my możemy swobodnie się schylać, poruszać na boki, czyli wykonywać ruchy szyi i tułowia we wszystkich trzech płaszczyznach.

Amortyzacja jest również niezwykle istotna z punktu widzenia niwelowania obciążeń w osi długiej ciała i ochrony mózgu przed wstrząsami, które mogłyby prowadzić do różnego rodzaju urazów. Jeśli mowa o zabezpieczeniu to nie sposób nie wspomnieć o tym, że kości kręgosłupa chronią rdzeń kręgowy i jego wrażliwą tkankę nerwową przed uciskami.

Ponadto kręgosłup jest swoistym rusztowaniem dla narządów wewnętrznych klatki piersiowej i brzucha, układu nerwowego wegetatywnego, jak również miejscem przyczepu mięśni kończyn, czy elementem stabilnym w stosunku do rąk i nóg.

Zdrowy kręgosłup to zatem jeden z fundamentów prawidłowego funkcjonowania naszego organizmu, nie tylko w obrębie struktury mięśni i szkieletu. Często nie zdajemy sobie sprawy, że nieprawidłowości w obszarze kręgosłupa, w tym urazy, czy zwyrodnienia, mogą prowadzić nie tylko do uciążliwych dolegliwości bólowych, ale również do zaburzeń ogólnoustrojowych. W jaki sposób?

Otóż ucisk na nerwy rdzenia kręgowego potrafi upośledzać ich pracę, co oznacza, że nie powoduje jedynie bólu, a może negatywnie wpływać na układ krwionośny, moczowy, czy pokarmowy, zaburzać pracę serca, a nawet perystaltykę jelit. A to jedynie namiastka problemów, z którymi możemy się mierzyć jeśli nie zadbamy o zdrowie naszego kręgosłupa. Kiedy to sobie uświadamiamy?

Ból pleców, czyli skutki siedzącego trybu życia

O tym, jak ważny jest sprawny kręgosłup przypominamy sobie wówczas, gdy zaczynamy bardzo wyraźnie odczuwać jego istnienie. Dokuczliwe napięcie karku, czy ból pleców od siedzenia to sygnały, które niejedna osoba bagatelizuje. Czerwona lampka zapala się dopiero wtedy, gdy pojawiają silne dolegliwości bólowe, drętwienia kończyn, czy ograniczenia ruchowe, które nie pozwalają nam normalnie funkcjonować.

Takie objawy często kojarzymy z przemęczeniem, stresem, narażeniem na zimne powietrze, czy naciągnięciem mięśni podczas dźwigania zakupów. I chociaż nie są to argumenty oderwane od rzeczywistości to głównym winowajcą jest w takim przypadku siedzący tryb życia.

Praca przy komputerze, jazda samochodem, czy oglądanie ulubionych seriali to jedynie część czynności, które wykonujemy w pozycji siedzącej. Spacer na zakupy coraz częściej zamieniamy na „kup teraz” w sklepie internetowym, wejście po schodach na przejażdżkę windą, a spotkanie ze znajomymi na wirtualne rozmowy. Okazuje się nagle, że nasza aktywność fizyczna ogranicza się jedynie do pokonywania dystansu pomiędzy pokojami, kuchnią i łazienką.

W tym czasie nasz kręgosłup coraz bardziej cierpi, a ból pleców od siedzenia przy biurku z każdym dniem się nasila. Nic dziwnego, gdyż permanentna, wymuszona i często nieprawidłowa postawa ciała prowadzi do zachwiania równowagi napięcia struktur kręgosłupa. W tym czasie nienaturalnie wykrzywiamy oś ciała, garbimy się, czy nadmiernie wysuwamy głowę do przodu.

To z kolei powoduje nacisk na nerwy i naczynia krwionośne, zmęczenie i zwiększone napięcie różnych partii mięśni, a także obciążenie krążków międzykręgowych. Zaczynamy odczuwać bóle pleców w odcinku lędźwiowym, szyjnym, a także piersiowym oraz dolegliwości ze strony barków i rąk. Do tego mogą dołączyć bóle i zawroty głowy, mrowienie i drętwienie kończyn, przemęczenie i szereg innych symptomów.

Takie skutki siedzącego trybu życia to jedynie wierzchołek góry lodowej. Konsekwencją braku reakcji na wymienione sygnały mogą być m.in. postępujące zmiany zwyrodnieniowe w obrębie kręgosłupa. Czy warto ryzykować? A może przydadzą się zmiany nawyków?

Krzesło zdrowe dla kręgosłupa

Z wdrożeniem w życie sytemu naprawczo-opiekuńczego dla naszego kręgosłupa z pewnością nie należy zwlekać. Nie warto odkładać, ani aktywności fizycznej, ani diety, ani wizyty u specjalisty, o ile taka jest konieczna.

To samo dotyczy higieny pracy, bo skoro prowadzimy siedzący tryb życia to zapewne większość dnia spędzamy przy biurku. Dobrze jest więc w pierwszej kolejności przyjrzeć się temu na czym siedzimy i jaką pozycję przyjmujemy podczas wykonywania zawodowych, czy szkolnych obowiązków.

Istotne jest przede wszystkim krzesło zdrowe dla kręgosłupa. Nie musi być to od razu najdroższy model fotela dla graczy, ale odpada również zwykłe krzesło z jadalni. Najważniejsza jest ergonomia, czyli dopasowanie do indywidualnych potrzeb użytkownika. Ułatwiają to z pewnością różnorodne możliwości regulacji ruchu siedziska i oparcia. Dzięki temu można ustawić precyzyjnie:

  • wysokość siedziska – tak aby stopy mogły spoczywać swobodnie na podłodze, a kolana układały się pod kątem ok. 90 stopni;
  • głębokość siedziska – która zapewni podparcie na całej długości ud i niewymuszone oparcie dla kręgosłupa;
  • oparcie i jego pozycję – samo oparcie powinno być na tyle wysokie, aby bez problemu podpierało kręgosłup lędźwiowy i co najmniej 2/3 kręgosłupa piersiowego. Kształt oparcia powinien przypominać naturalne krzywizny kręgosłupa i mieć dodatkowe, najlepiej regulowane podparcie w odcinku lędźwiowym;
  • podłokietniki – z możliwością zmiany ustawienia wysokości, długości, szerokości i kąta podparcia. Ręce na podłokietnikach powinny być swobodnie zgięte w łokciach, do kąta ok. 90 stopni i spoczywać na jak największej powierzchni przedramion;
  • zagłówek – element odpowiadający za komfort szyjnego odcinka kręgosłupa. Powinien być tak wyregulowany, aby linia prowadząca od czubka głowy do środka szyi była równoległa do reszty tułowia.

Fotel biurowy dla zdrowego kręgosłupa powinien być wygodny, ale również sprawiać, że siedzenie na nim będzie bardziej aktywne niż pasywne. Pamiętaj również, że żadne, nawet najlepsze i najdroższe krzesło nie zastąpi ruchu. Nie zapominaj więc o odpowiednio częstych przerwach, wstawaniu z siedziska i odchodzeniu od biurka.

Ćwiczenia na zdrowy kręgosłup

Odpowiednie krzesło to jedno, zabiegi najlepiej potraktować jako ostateczność, a nasz kręgosłup i tak najbardziej podziękuje nam za aktywność fizyczną. Warto więc zadbać o codzienną dawkę ćwiczeń, które wzmocnią mięśnie podtrzymujące kręgosłup, a przy okazji, zwyczajnie wyjdą nam na zdrowie.

Nie trzeba od razu kupować karnetu na siłownię, gdyż trening na kręgosłup nie opiera się jedynie na budowaniu tkanki mięśniowej. Nawet podczas siedzenia przy biurku można co jakiś czas poruszać stopami, zmienić pozycję, poprzeciągać się, czy wykonać kilka ruchów szyją. Po wstaniu z fotela również warto wykonać skłony, okrężne ruchy bioder, czy krążenie ramion. To nic specjalnie wymagającego, a sprawia, że co jakiś czas nieco „odmrażamy” nasz układ mięśniowo-szkieletowy.

Do tych drobnych nawyków warto oczywiście dołożyć więcej ruchu. Na starcie można sięgnąć po ćwiczenia na zdrowy kręgosłup dla początkujących. Czy to w zorganizowanej grupie, czy samodzielne w domu, można wykonywać różnego rodzaju ćwiczenia rozciągające, które opierają się zazwyczaj na technikach zaczerpniętych z jogi, czy pilatesu. Właściwy i regularny stretching kręgosłupa zapewni mu lepszą elastyczność, ale również wzmocnienie mięśni głębokich odpowiadających za stabilizację.

Pamiętaj jednak o tym, że kręgosłup można wzmacniać na wiele sposobów, a trening powinien sprawiać przyjemność. Dlatego jeśli jakaś aktywność sportowa nie jest satysfakcjonująca, sięgnij po inną. Do wyboru masz m.in.:

  • pływanie,
  • jazdę na rowerze,
  • bieganie, w formie lekkiego joggingu,
  • wspomnianą wcześniej jogę lub pilates,
  • trening funkcjonalny obejmujący m.in. ćwiczenia z wykorzystaniem gumowych taśm oporowych, techniki równoważne, ćwiczenia oporowe, aerobowe, kettlebell, rozciągające, czy relaksacyjne,
  • wszelkiego rodzaju zajęcia fitness dedykowane zdrowiu kręgosłupa, które są zazwyczaj połączeniem różnych metod funkcjonalnych.

Istotne jest także to, aby formę treningu dostosować do swoich aktualnych możliwości fizycznych. Z biegiem czasu można stopniowo zwiększać intensywność, czas wykonywania i poziom trudności poszczególnych ćwiczeń.

Ważne: Jeśli pomimo stosowania się do szeregu zaleceń, domowych sposobów i aktywności, które mają niwelować ból kręgosłupa, dolegliwości nie ustępują lub się nasilają, należy niezwłocznie udać się do lekarza.

Fizjoterapia kręgosłupa

Kiedy ból pleców staje się nie do zniesienia większość osób zaczyna szukać wsparcia u specjalistów. Zanim jednak trafimy do konkretnego profesjonalisty w pierwszej kolejności podejmujemy próbę rozpoznania problemu na stronach internetowych, po czym z gotową diagnozą udajemy się przeważnie do lekarza pierwszego kontaktu. O ile nie zaczniemy od wypróbowania wszelkich złotych rad krążących po sieci, to pozostaje mieć nadzieję, że lekarz skieruje nas do odpowiedniego fachowca.

W większości przypadków ból kręgosłupa nie oznacza od razu defektów nadających się do leczenia operacyjnego, więc prędzej czy później czeka nas fizjoterapia kręgosłupa. I nie jest to zła informacja, gdyż dobry fizjoterapeuta potrafi w tej dziedzinie zdziałać cuda, czyli tak naprawdę rozpoznać źródło problemu, dobrać odpowiednie zabiegi fizjoterapeutyczne na kręgosłup, a także udzielić indywidualnych rad w zakresie wykonywania ćwiczeń, czy wyboru pomocnych technik i akcesoriów terapeutycznych.

Celem fizjoterapii jest usunięcie bólu i wyeliminowanie jego nawrotów. Istotne jest to, aby ściśle współpracować ze specjalistą i stosować się do wszelkich jego zaleceń. Cały proces może się bowiem opierać zarówno na bezpośredniej pracy fizjoterapeuty z pacjentem, jak i na samodzielnej aktywności pacjenta w domu. Wśród zabiegów fizjoterapeutycznych na ból kręgosłupa odnaleźć można m.in.

  • terapie manualne,
  • różnorodne formy masażu,
  • neuromobilizację, która działa bezpośrednio na układ nerwowy,
  • kinezyterapię, oznaczającą leczenie przy pomocy różnych form ruchu,
  • kinesiotaping, czyli plastrowanie,

Pod każdym z wymienionych pojęć można wymienić szereg metod, z których korzysta fizjoterapia kręgosłupa piersiowego, szyjnego, lędźwiowego, czy całej osi kręgosłupa. Są wśród nich techniki, które od lat stosowane są nie tylko w placówkach medycznych, czy gabinetach rehabilitacyjnych, ale również w domowym zaciszu. I nie dotyczy to jedynie zalecanych aktywności fizycznych, ale także wykorzystania bardziej specjalistycznych urządzeń.

Jedną z powszechnych technologii medycznych łagodzących dolegliwości bólowe jest elektrostymulacja TENS, czyli przezskórna neurostymulacja elektryczna, która przynosi ulgę w bólu dzięki zastosowaniu prądu elektrycznego o specjalnie dobranym natężeniu. Nie likwiduje ona samego źródła problemu, ale w sposób skuteczny i bezpieczny redukuje ból na dwóch poziomach, poprzez:

  • blokowanie sygnałów bólowych wędrujących do rdzenia kręgowego i mózgu,
  • stymulowanie organizmu do wytwarzania naturalnych hormonów przeciwbólowych, czyli endorfin.

To sprawia, że elektrostymulacja prądami TENS może z powodzeniem zastępować farmakologiczne środki przeciwbólowe, a przy tym nie powoduje niepożądanych środków ubocznych. Warto w tym miejscu przypomnieć, że cały proces terapeutyczny nie polega jedynie na uśmierzaniu bólu, ale również na eliminowaniu podłoża dolegliwości. Co więcej, urządzenia do terapii prądami TENS nie stanowią dziś jedynie wyposażenia specjalistycznych gabinetów, ale dostępne są także w formie przenośnej, do samodzielnego stosowania.

Dzięki temu walka z bólem pleców, np. fizjoterapia kręgosłupa lędźwiowego, może się niekiedy odbywać bez wychodzenia z domu.

Na rynku dostępne są urządzenia, które wspomagają fizykoterapię za pomocą technologii TENS. Są łatwe w użyciu i możesz korzystać z nich samodzielnie w domu. Jednym z nich jest nowość: Urgo elektrostymulator do ładowania TENS, który wykorzystuje terapię wspomnianą metodę do łagodzenia bólów różnego pochodzenia: pleców, mięśni, stawów czy nawet tych pourazowych (po konsultacji z lekarzem).
Urgo TENS posiada wbudowanych 5 programów terapeutycznych do uśmierzania różnych typów bólu, a ponadto każdy program ma aż 15 poziomów intensywności, ustawianych indywidualnie dla każdego programu. Jedna sesja przeciwbólowa trwa tylko 30 minut, a przeprowadzone na urządzeniu badanie kliniczne udowodniło, że może przynieść ulgę na wiele godzin. Co istotne, z Urgo elektrostymulatora można korzystać podczas prostych czynności domowych, a także w pozycji siedzącej. Ponadto urządzenie po 30 minutowej sesji wyłączy się samoczynnie więc nawet nie musimy skupiać się na obsłudze.

 

Bibliografia:

  • Tadeusz Mika, Wojciech Kasprzak: Fizykoterapia, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2014, ISBN: 978-83-200-4663-2.
  • Adam Bochenek, Michał Reicher: Anatomia człowieka, tom I, Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich, Warszawa 1997.
  • Atlas anatomii człowieka Sobotta, Ogólne pojęcia anatomiczne. Narządy ruchu, red. Paulsen F., Waschke J., tom 1, Wyd. Urban & Partner, Poznań 2012.
  • Artur Dziak: Bóle i dysfunkcje kręgosłupa, Medicina Sportiva, wyd. 1, Kraków 2007.
  • Gerard Straburzyński, Anna Straburzyńska-Lupa: Medycyna Fizykalna, Warszawa, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 1997, ISBN 83-200-2134-0.

POZNAJ NASZ ELEKTROSTYMULATOR TENS

SPRAWDŹ